ADHD|ADD en angst in het sociaal contact is een weinig bekend psychologisch probleem. Zelfs mensen die al de diagnose ADD of ADHD kregen begrijpen niet altijd dat deze klacht vaak voorkomt bij ADD. Meer algemene informatie over ADHD-ADD vind je hier.

Afspraak AD(H)D onderzoek volwassenen Nokere, Geraardsbergen of videocall

Koop hier uw doe-het-zelf-pakket AD(H)D Behandelprogramma

Sociaal contact en ADHD|ADD

Patiënten met sociale angsten of andere problemen in het sociaal verkeer krijgen soms de diagnose ‘autisme’ (het verschil is nochtans groot en duidelijk) of ‘angststoornis’ opgeplakt. Nog anderen worden bestempeld als ‘fobisch’ of worden gediagnosticeerd met een paniekstoornis. Nog anderen krijgen de diagnose ‘borderline’.
In een aantal van deze gevallen betreft het evenwel een ADHD|ADD sociaal contact angst.

Welke sociale angst bestaat er bij ADHD|ADD?

Niet weinig van de patiënten met ADD in onze psychologenpraktijk lijden onder diverse problemen in hun sociale contacten. Kinderen en volwassenen met ADHD daarentegen zijn vaak extravert, luidruchtig en soms zelfs storend voor anderen.

Mensen met ADD zijn vaak sociaal en emotioneel onhandig. Anderen hebben daar totaal geen last van. De verschillende vormen van sociale moeilijkheden waarmee mensen met ADD geconfronteerd worden leggen wij hieronder uit.

Sociaal contact bij ADHD|ADD in de kindertijd

Vaak voelen kinderen met een ADHD|ADD problematiek zich tijdens de lagere schooltijd uitgesloten. Ze hebben het gevoel niet bij de groep kinderen uit de buurt of in de klasgroep te horen. Ze voelen zich het vijfde wiel aan de wagen. Ze begrijpen niet waarom zij nooit helemaal bij het groepje speelkameraadjes horen, ondanks hun goede bedoelingen en hunkering naar contact. Anderen worden compleet buitengesloten of zelfs gepest. Het gevolg van ADHD|ADD is vaak sociaal isolement. Sommige kinderen met ADD hebben vreemd genoeg totaal geen problemen in het sociaal verkeer.

De angst voor de andere.

Dikwijls zijn deze kinderen bang van volwassenen, van vreemde mensen of van groepen. Bijvoorbeeld durven zij de voordeur niet te openen als er onverwachts wordt aangebeld. Of zij hebben schrik om de telefoon op te nemen, of om alleen de buurtwinkel te bezoeken. Sommigen zijn zodanig angstig op school dat ze zich tijdens de speeltijd of middagpauze opsluiten in het toilet of steeds in de buurt van kleuterjuf of onderwijzer blijven. Waardoor men -geheel ten onrechte- denkt dat zij een hechtingsprobleem hebben.
Deze sociale angst is vaak de reden waarom sommigen zich liever volledig afsluiten van de buitenwereld in een boek of (tegenwoordig) in een game.

Nog andere kinderen worden sociaal angstig of onhandig vanaf de puberteit. Bij sommigen verdwijnt die angst grotendeels in hun twintiger jaren.

De puberteit stelt hogere eisen aan iemands sociale vaardigheden en dat toont zich dikwijls nog meer bij pubers met een ADHD|ADD problematiek.

ADHD|ADD pubers en het sociale verkeer

Pubers voelen zich in het sociaal verkeer vaak kwetsbaar als een kreeft die van pantser verandert. Maar dat geldt nog meer voor pubers met ADHD|ADD. Heel vervelend voor hen is wat men ‘imaginary audience’ noemt, het gevoel door de omgeving te worden bekeken.

ADHD|ADD en het zich bekeken voelen

De meeste pubers hebben wel eens last bij het betreden van een vol café of de lokale parochiezaal en voelen de blikken van de massa aan als een hoge muur die op hen afkomt. Maar voor tieners met ADHD|ADD kan dit werkelijk een marteling betekenen en hun ook in het uitgaansleven sterk hinderen. Sommigen lossen dit op door de angst te verzachten met alcohol. Wellicht ontstaan in die periode bij een aantal pubers latere zware alcoholproblemen.
Tijdens de tienerjaren wordt de pubergroep een soort natuurlijke biotoop van sociaal gedrag maar voor ADD’ers is dat meestal niet zo. Vaak voelen zij zich enkel in een klein groepje van beste vrienden of dichtste familie op hun gemak. En ook daar zijn zij meestal de stille luisteraar. Ik herinner me verhalen van pubers die zich net als de ADD kinderen in de lagere school opsluiten in het toilet tijdens de speeltijd. En dan ten onrechte beschouwd worden als autistisch.

Oogcontact in het sociale verkeer

Bovendien hebben zij bij sommige mensen moeite met direct oogcontact of zorgt hun aandachtsprobleem (zij houden zich bezig met de relatie en niet met de inhoud van het contact) ervoor dat zij voortdurend de draad verliezen bij wat verteld wordt. Ten onrechte wordt men dan vaak bestempeld als niet sociaal door de peergroup.

Sociaal contact als fobie

Het resultaat is dat zij contact vermijden, zich na enig sociaal contact alleen terugtrekken op zichzelf of gewoonweg een fobie krijgen voor sociale contacten. Ze proberen vooral te vermijden dat anderen hun sociale angst zouden opmerken. Het helpt hen als zij zich (soms onvermijdbaar) vaak in het sociale verkeer begeven. Dan vermindert hun sociale angst soms.

Omgekeerd doet vermijden van sociaal verkeer de angst soms toenemen. Mondelinge examens zijn voor sommige scholieren en studenten een pest. Sommigen zijn zo bang van sociale contacten dat zij bestempeld worden als autistisch. Mensen met ADD kunnen zich echter goed inleven in anderen en in zichzelf, ze zijn vaak hoog gevoelig.

ADHD|ADD volwassenen en (sociale) angst

Volwassenen zoeken nog meer dan ervoor verklaringen voor hun angsten. Dikwijls is hun angst wat men noemt ‘vrij zwevend’. Dat wil zeggen een vage angst waarmee men wakker wordt of die plots opduikt. Zonder dat men weet waarvoor men precies angstig is.

Van faalangst naar verwachtingsangst

Sommige volwassenen met ADD worden als het ware achtervolgd door angst. Ze ontmoeten die angst niet alleen op het werk en in hun sociale contacten. Ook thuis leven zij dikwijls in een voortdurende angst voor wat er straks zal misgaan op het werk. Talrijk zijn de mensen die de angst voelen opkomen op zondagavond, of leerkrachten op het einde van de vakantie. Een lezing geven aan een groep relatief onbekenden is voor sommige mensen met ADD pure horror. Anderen vinden het dan weer heerlijk om een speech te geven…

Die angst  kan het bijzonder moeilijk maken tijdens sollicitaties, op het werk of op familiefeesten, bij kennissen en in verenigingen. Sommigen krijgen dan regelrechte paniekaanvallen.

ADHD|ADD behandeling van de angst voor anderen

Net als de andere ADHD|ADD symptomen kan ook het sociaal gedrag bij ADD opmerkelijk verbeteren zonder medicatie in te nemen. Daartoe is een strikte aanpassing van bepaalde leefgewoontes noodzakelijk. Ons behandelprogramma ADD is te koop online hier met verdere opvolging per mail. Voor wie hier de diagnose ADD kreeg is het gratis vanaf 21/02/22.

Meer informatie over ADHD-ADD?

Afspraak AD(H)D onderzoek volwassenen Nokere, Geraardsbergen of videocall

Koop hier uw doe-het-zelf-pakket AD(H)D Behandelprogramma